Realizacja

Realizacja
http://pisanie-prac24h.pl

Równania – automatyczna numeracja i spis równań (26)

Problem numerowania równań + spis automatyczny


Poniżej, krok po kroku pokazujemy jak wstawić automatyczną numerację równań i ich spis (dotyczy edytora Microsoft Word 2010).
 
     Dla zobrazowania procedury automatycznego numerowania równań posłużymy się m.in. równaniem, które osadziliśmy w dokumencie Microsoft Word we wpisie 25, lipiec 2013. Ponadto, dodamy dwa równania wbudowane, co pozwoli na utworzenie spisu automatycznego.
 
     Wykorzystamy opcję „Podpisów”, która była już omawiana we wpisie 23, lipiec 2013.
 
     Ustawiamy kursor myszy za równaniem pierwszym. Klikamy w opcję „Wstaw podpis”, zlokalizowaną na karcie "Podpisy" w menu „Odwołania” – screen 1.
Screen 1. Równania - numeracja automatyczna, krok 1
 
     W oknie dialogowym „Podpisy” na karacie „Etykiety” definiujemy nową etykietę „Równanie” i zaznaczamy opcję „Wyklucz etykietę z podpisu” – screen 2.
Screen 2. Równania - numeracja automatyczna, krok 2
 
     W związku z tym, ze dostępne formaty numeracji (karta „Numerowanie” w oknie dialogowym „Podpis”), nie uwzględniają formatu liczby w nawiasach, należy delikatnie zmodyfikować format numeracji dla równań. Po osadzeniu w dokumencie podpisu za równaniem pierwszym, przed i za cyfrą określającą numer podpisu wstawiamy nawias – screen 3.
Screen 3. Równania - numeracja automatyczna, krok 3
 
     Po opisaniu wszystkich równań możemy wstawić ich spis automatyczny. Procedura ta została już omówiona (patrz wpis 9, lipiec 2013, screen 3).
 
     W konsekwencji, po zastosowaniu opcji „Wstawiania ilustracji”, zlokalizowanej na karacie „Podpisy” w menu „Odwołania” uzyskujemy automatyczny spis równań w postaci jaką prezentuje screen 4.
Screen 4. Równania - spis automatyczny, krok 4
 
     Wzory zostały sprowadzone do wersji liniowej i w takiej postaci nie możemy ich pozostawić. Sugerujemy, już po finalnym sformatowaniu pracy, przed jej oprawieniem, zamienienie wyświetlanych równań w spisie równań na wyraz "Równanie X, Y, Z" (screen 5).
 
Screen 5. Równania - spis automatyczny, krok 5
 
     Wyżej omówiony sposób wstawiania automatycznych równań i ich spisu jest "przekombinowany", aczkolwiek w sposób w pełni zautomatyzowany procedury tej w Microsoft Word  przy wykorzystaniu "prostych" narzędzi nie przeprowadzimy.
     Jeżeli chodzi o inne "sposoby" numerowania równań, odsyłamy m.in. do następujących artykułów/adresów:

     Jak widać sposobów na rozwiązanie omówionego problemu jest wiele.


Równania w Microsoft Word – informacje ogólne (25)

Równania w Wordzie - informacje podstawowe


Poniżej, krok po kroku pokazujemy jak wstawić równanie i poprawnie je sformatować (dotyczy edytora Microsoft Word 2010).

     Wszelkie równania w pracy promocyjnej powinny być wstawione automatycznie. Przed ich osadzeniem warto zdefiniować styl równania. Załóżmy, że tekst główny pracy promocyjnej pisany jest czcionką Arial o rozmiarze 12 punktów. Żeby równania były czytelne, powinny być one maksymalnie o punkt mniejsze. Nie mniej jednak, jeżeli w wytycznych edytorskich podano konkretne parametry, należy się do nich dostosować.
 
     Stylu czcionki równań w edytorze Microsoft Word nie możemy zmienić. „Cambria Math” jest przypisana do równania „na stałe”. Wynika to m.in. z faktu, że operuje ona odpowiednimi znakami matematycznymi. Istnieje jednak możliwość zmodyfikowania m.in. jej wielkości.
 
     Pierwszym krokiem jest zdefiniowanie stylu równania (patrz wpis 18, lipiec 2013, screen 8).
 
     Opcja do wstawiania równań zlokalizowana jest na karcie „Symbole” w menu „Wstawianie” – screen 1.
Screen 1. Lokalizacja opcji umożliwiającej wstawienie automatycznego równania, krok 1
 
     Możemy skorzystać z szeregu równań „wbudowanych” (gotowych), bądź wstawić nowe wg własnych potrzeb - screen 2.
Screen 2. Wstawianie równania w dokumencie Microsoft Word, krok 2
 
     Po wybraniu opcji „Wstaw nowe równanie”, zostaniemy przeniesieni do menu „Projektowanie”. Przyjmijmy, że chcemy wstawić wzór na Ekonomiczną Wielkość Zamówienia (EWZ). Najpierw wybieramy strukturę „Pierwiastek”, dalej w kwadraciku wstawiamy „Ułamek”, kolejno odpowiednie symbole – screen 3.
Screen 3. Wstawianie równania w dokumencie Microsoft Word, krok 3
 
     Należy pamiętać o konsekwencji w stosowaniu symboli, np. w znaku mnożenia. Możemy zdecydować się na symbol „x” lub „Typowy operator dwuargumentowy”, czyli „kropkę”. Jest on widoczny w zakładce „Symbole” zaraz po wstawieniu pierwszego równania, w którym go wykorzystaliśmy. Celem dodania go do „widocznych” dla nas „Symboli” (screen 4), musimy przynajmniej raz zastosować go w dokumencie.
Screen 4. Wstawianie równania w dokumencie Microsoft Word, krok 4
 
     Rozwijamy wykaz dostępnych „Symboli” (screen 4 - strzałka) i wybieramy „kropkę” – screen 5.
Screen 5. Wstawianie równania w dokumencie Microsoft Word, krok 5
 
     Gdy mamy już wstawione równanie, aktualizujemy je zgodnie z określonym wcześniej stylem. W tym celu wybieramy odpowiedni uprzednio zdefiniowany styl (nazwaliśmy go „Równanie”) z dostępnych styli w menu „Narzędzia główne” lub uruchamiamy podręczne okno dialogowe „Stosowanie stylów”. Wywołujemy je poprzez kliknięcie prawym przyciskiem myszy w obszar dokumentu i wybranie opcji „Style”, a dalej „Zastosuj style” – screen 6.
Screen 6. Wstawianie równania w dokumencie Microsoft Word, krok 6

     W oknie dialogowym „Stosowanie stylów” wybieramy „Równanie” – screen 7.
Screen 7. Wstawianie równania w dokumencie Microsoft Word, krok 7
 
     Kwestia automatycznego numerowania równań została poruszona we wpisie 26, lipiec 2013.
 
     Na uwagę zasługuje fakt, że jeżeli dokument zapiszemy do starszej wersji Worda (97-2003), wzory nie będą edytowalne – screen 8.
Screen 8. Wstawianie równania w dokumencie Microsoft Word

Przykładowe realizacje

Materiały poglądowe dla Studentów   

     Zapraszamy do zapoznania się z przykładowymi, zrealizowanymi przez nasze Biuro analizami części badawczych prac promocyjnych: magisterskich, licencjackich i inżynierskich.
 
 Spis jest dostępny pod adresem:
 
Materiały udostępniamy w wersjach roboczych
(tj. przed finalnym sformatowaniem). 


Szerokość marginesów (10)

Szerokość marginesów pracy promocyjnej 

     Informacje na temat oczekiwanej szerokości marginesów pracy promocyjnej są uwzględnione w wytycznych edytorskich obowiązujących na konkretnej Uczelni. Standardowa szerokość marginesów to 2,5 cm (za wyjątkiem marginesu lewego – ze względu na oprawę pracy), który jest nieco szerszy, najczęściej wynosi od 3 do 3,5 cm.
 
     Warto szerokość marginesów ustawić przed rozpoczęciem składania tekstu. W sytuacji zmiany ich położenia po zredagowaniu tekstu całości pracy, dochodzi do przesunięć wszelkich elementów graficznych i np. dezaktualizacji numerów stron w spisach elementów graficznych pracy (rysunki, tabele, wykresy, grafy). Co więcej, zmiana szerokości marginesu powoduje, że znaki w wierszach również zmieniają swoje położenie (np. wyrazy jednoliterowe na końcu wierszy typu „a”, „i”, „w”).

     Szerokość marginesu powinna być adekwatna do objętości pracy. Margines 3,5 cm jest właściwy dla prac o objętości do około 250 stron. Jest to szczególnie istotne w przypadku prac magisterskich, czy doktorskich, których objętość jest znaczna. Przykładowo, w odniesieniu do prac doktorskich przekraczających 300 stron, lewy margines powinien wynosić co najmniej 4 cm (prace magisterskie raczej takich objętości nie „osiągają”).


     Przy zmianie orientacji strony (z pionowej na poziomą) należy pamiętać o zmianie szerokości marginesów. W przypadku orientacji poziomej strony, Word odczytuje margines lewy (na oprawę) o szerokości 3,5 cm (z orientacji pionowej), jak margines dolny. W związku z tym, należy zmienić szerokość marginesu górnego w stronie o orientacji poziomej. Służy do tego opcja podziału tekstu na sekcje. Więcej na ten temat we wpisie 11, lipiec 2013.


Metodyka pisania prac naukowych (8)

Wprowadzenie

     Powszechność wykorzystywania komputerów spowodowała z jednej strony trudności w pisaniu w języku ojczystym, a z drugiej przyczyniła się do niejasności dotyczących tego w jaki sposób Student ma napisać i sformatować tekst pracy licencjackiej. W związku z tym, niniejszy wpis ma charakter przewodnika, odnosi się do struktury pracy licencjackiej i sposobu jej formatowania z uwzględnieniem elementów graficznych, przypisów, bibliografii i tekstu głównego.
 

Struktura pracy

     Nieodłącznymi komponentami będącymi filarem pracy dyplomowej pozostają:
  • strona tytułowa (wzór Uczelni);
  • oświadczenie autora o rzeczywistym autorstwie pracy (wzór Uczelni);
  • spis treści;
  • wstęp pracy licencjackiej powinien zawierać (objętość około 2 stron): krótkie uzasadnienie podjętego tematu cel pracy; postawione hipotezy / problemy badawcze; zakres pracy (w ujęciu podmiotowym, czasowym, terytorialnym); przedstawienie ogólnego układu pracy (krótka charakterystyka treści poszczególnych rozdziałów pracy); stosowane rodzaje źródeł i metod badawczych;
  • treść – praca dyplomowa powinna składać się z 3 rozdziałów głównych z podziałem na punkty i podpunkty (podrozdziały). Dopuszcza się także pracę z podziałem na dwie części, tj. część poznawcza i część praktyczną. Rozdziały powinny być w miarę proporcjonalne jeżeli chodzi o ich objętość z zachowaniem tolerancji +/- 2 stron odchylenia. Generalnie przyjmuje się zasadę, że część badawcza (metodologiczna) powinna być objętością równa bądź większa od części teoretycznej;
  • zakończenie pracy (około 2 stron) – powinno zawierać najważniejsze wnioski wynikające z części teoretycznej i badawczej pracy;
  • bibliografia – czyli spis źródeł, które wykorzystano w pracy. Bibliografię umieszcza się na końcu pracy. W pierwszej kolejności podaje się nazwisko, później imię (inicjał). Nie należy wskazywać numerów stron, jak ma to miejsce w odniesieniu do przypisów.  Zestawienie bibliograficzne należy ponumerować i posortować alfabetycznie;
  • spis rysunków, tabel (wstawiane automatycznie - wpis 9, lipiec 2013);
  • aneks lub spis załączników - na końcu pracy można fakultatywnie dołączyć materiały (ponumerowane i zatytułowane załączniki) np. druki, kwestionariusz ankietowy, mapy, zdjęcia, materiały z badanej firmy itp. Warunkiem ich występowania w strukturze pracy jest odwołanie w tekście pracy do tych załączników;
  • na końcu pracy należy umieścić streszczenie pracy w języku polskim i jezyku obcym (najczęściej angielskim, adekwatnie do wzoru podanego przez Dziekanat). 

Formatowanie tekstu

     Czcionka. Treść powinna być napisana przy użyciu czcionki Times New Roman 12  normalnej grubości. Włączone justowanie i opcja automatycznego dzielenia wyrazów (justowania nie należy stosować do tytułów/nagłówków rozdziałów i podrozdziałów).
     Podział tekstu na akapity. Akapit to ustęp tekstu, który zaczyna się od nowego wiersza i powinien służyć do wyodrębnienia nowej myśli, nowego aspektu omawianego problemu. Akapit należy zaczynać wcięciem 1,25 cm (nie należy stosować tabulatorów ani wielokrotnych spacji).
     Stosowanie odstępów. Tekst winien być  jednolity pod względem stosowanych odstępów. Pomiędzy wierszami należy stosować interlinię 1,5.
     Na końcu wierszy nie mogą występować pojedyncze litery lub spójniki (tzw.  „bękarty” i „wdowy”). Do wyeliminowania jednoliterowych spójników na końcu wierszy służy twarda spacja (nie należy stosować wielokrotnej spacji w celu przesunięcia spójnika do kolejnego wiersza).
     Praca powinna być wydrukowana jednostronnie na papierze A-4 w układzie jednej kolumny z zachowaniem szerokości poniższych marginesów:
  • margines lewy 3,5 cm (lub 2,5cm + 1cm na oprawę, więcej we wpisie 10, lipiec 2013),
  • margines prawy 2,5 cm,
  • margines dolny 2,5 cm,
  • margines górny 2,5 cm.
     Wstęp, kolejne rozdziały pracy (z wyłączeniem podrozdziałów), bibliografia oraz streszczenie powinny rozpoczynać się od nowej strony.
     Wyodrębnienie tytułów i podtytułów.
Tytuły rozdziałów należy napisać dużymi literami pogrubioną czcionką o rozmiarze 14. Kolejne rozdziały należy numerować przy użyciu cyfr rzymskich. Tytuł powinien zawierać temat rozdziału. Należy zachować poniżej i powyżej każdego z  tytułów przestrzeń o szerokości 12 punktów. Niedopuszczalnym jest stosowanie kropek na końcu tytułu pracy, rozdziałów i podrozdziałów (bardzo częsty błąd).
Tytuły podrozdziałów należy pisać czcionką 12 (bold – pogrubioną) z  wykorzystaniem numeracji arabskiej (pierwsza cyfra wskazuje na numer rozdziału, druga na numer podrozdziału), np.
Rozdział 1. XXXXXXXXXXX
1.1. aaaaaaaaaa
1.2. bbbbbbbbbb
1.3. cccccccccc
     Odległość stopki od krawędzi strony winna wynosić 1,25 cm. Numeracja stron automatyczna, z wyłączoną opcją numerowania strony pierwszej. Numery stron należy umieszczać w prawnym dolnym rogu, czcionka 12 Times New Roman.
     Tabele i rysunki. Informacje i dane można umieszczać w tabelach bądź na rysunkach. W tekście pracy powinno znajdować się odwołanie do danej tabeli bądź rysunku, np. (rys. 1) bądź na rysunku 1/ w tabeli 1 zaprezentowano.
     Nieodłączonymi elementami tabeli są:
tytuł (umieszczany nad tabelą – czcionka 12  Times New Roman bold; wyśrodkowany lub wyrównany do lewego marginesu), numer tabeli (numeracja ciągła lub w obrębie danego rozdziału) oraz
źródło (umieszczane pod tabelą, w formie pełnego przypisu, bez wytłuszczenia, czcionka 10  Times New Roman; wyrównanie do środka bądź do lewego marginesu).
 
     Jeżeli tabela została przygotowana przez autora pracy licencjackiej, wówczas należy w  źródle podać informację: „opracowanie własne na podstawie np. badań, rok”. Tytuł tabeli powinien odzwierciedlać w aspekcie czasowym, przestrzennym i  podmiotowym zawarte w niej informacje. Każda kolumna oraz wiersz winna zostać zatytułowana. Należy unikać dzielenia tabeli, czyli powinna ona znajdować się na jednej stronie (więcej na ten temat we wpisie 12, lipiec 2013).
 
     Integralnymi elementami rysunku są:
tytuł (umieszczany pod rysunkiem – czcionka 12 Times New Roman bold; wyśrodkowany lub wyrównany do lewego marginesu), numer rysunku (numeracja ciągła lub w obrębie danego rozdziału) oraz
źródło (umieszczane pod tytułem rysunku, w formie pełnego przypisu, bez wytłuszczenia, czcionka 10 Times New Roman; wyrównanie do środka bądź do lewego marginesu).
 
     Jeżeli rysunek został przygotowany przez autora pracy licencjackiej, wówczas należy w źródle podać informację: „opracowanie własne na podstawie np. badań, rok”. Tytuł rysunku (podobnie jak tabeli), powinien odzwierciedlać w aspekcie czasowym, przestrzennym i podmiotowym zawarte w niej informacje. Rysunki powinny być wykonane w formie elektronicznej (plik graficzny osadzony w tekście jako obiekt; format: TIF, GIF, JPG, CDR, PSD; rozdzielczość 300dpi).

 
     Istnieje również możliwość tworzenia rysunków (np. schematy blokowe) w Wordzie przy wykorzystaniu opcji „Wstawianie” („Ilustracje”). Należy jednak pamiętać o osadzeniu rysunku w tekście w postaci kanwy rysunku (dzięki temu elementy rysunku nie będą rozstrzelone).
 
     W sytuacji, gdy część elementu graficznego (tabeli, rysunku) zostaje podzielona na dwie strony, należy zastosować opcję „podziału strony” (niedopuszczalnym jest przesuwanie rysunku bądź tabeli przy wykorzystaniu wielokrotnych enterów, czy spacji).
 

Przypisy i bibliografia

 
     W tekście pracy najczęściej stosuje się przypisy dolne (styl oxfordzki). Numeracja ciągła w  obrębie całej pracy. W tym przypadku, należy wykorzystać opcję: „Odwołania”, dalej „Wstaw przypis dolny”. Przypisy konstruuje się przy użyciu czcionki Times New Roman o  wielkości 10 punktów normalnej grubości. Rozpoczyna się je od wpisania inicjału, dalej nazwiska, tytułu (kursywa), nazwy wydawnictwa (opcjonalnie), miejscowości, roku oraz strony (należy wykorzystać skrót „s.” w przypadku odwoływania się do pojedynczych stron; natomiast, gdy autor powołuje się na kilka - zakres stron, wówczas należy wykorzystać skrót „ss.”). Przykłady tworzenia przypisów z uwzględnieniem poszczególnym elementów zapisu bibliograficznego zaprezentowano poniżej.
Wydawnictwa zwarte: J. Kowalski, Metodyka, PWN, Warszawa 2011, s. 12 (lub  ss.12-13).
Artykuły w czasopiśmie: J. Kowalski, Jak napisać pracę licencjacką?, „Odra” 2012, nr 10, s. 14 (lub ss. 14-15).
Praca zbiorowa: Metodyka. Podstawowe problemy, pod red. J. Kowalskiego, PWN, Warszawa 2011, s. 4 (lub ss. 4-5).
Artykuł w pracy zbiorowej: L. Łukasiewicz, Pisanie pracy licencjackiej, w: Metodyka. Podstawowe problemy, pod red. J. Kowalskiego, PWN, Warszawa 2011, s. 45 (lub  ss.  45-49).
Cytowanie kilka razy tej samej publikacji po sobie:
J. Kowalski, Metodyka, PWN, Warszawa 2011, s. 14.
Ibidem lub Tamże, s. 16.
W sytuacji, gdy cytaty są przedzielone innymi:
J. Kowalski, Metodyka pisania, PWN, Warszawa 2011, s. 14.
A. Łaskiewicz, Pisanie pracy licencjackiej, Ossolineum, Wrocław 2008, s. 20.
J. Kowalski, op. cit. lub wyd. cyt. s. 70.
Jeżeli w pracy przywołuje się kilka pozycji tego samego autora, należy pamiętać przy kolejnym powoływaniu się na daną pozycje o wpisaniu w przypis pierwszego wyrazy tytułu pracy. Pozwoli to na odróżnienie danej publikacji tego samego autora od zbioru innych jego publikacji, np.
J. Kowalski, Metodyka…, op. cit., s. 19.
Akty normatywne (ustawy, rozporządzenia etc.):
Ustawa z dnia 21 maja 2007 roku o  prowadzeniu działalności gospodarczej z udziałem podmiotów zagranicznych (Dz.  U. nr 3, poz. 554 z późn. zm.).
Źródła internetowe: należy podać dokładny adres strony wraz z datą korzystania, np. http://pisanie-prac24h.pl (dostęp: 19.12.2012).
Bibliografię umieszcza się na końcu pracy, po zakończeniu (a przed spisami i  aneksami). Zestawienie bibliograficzne można podzielić na: „Literaturę”, „Czasopisma”, „Akty prawne” oraz „Netografię”). Należy je ponumerować i posortować alfabetycznie (wg  nazwiska).

 
 

Podsumowanie

 
     Poprawna konceptualizacja tematu pracy i jej poszczególnych elementów to połowa sukcesu. Dużą uwagę (szczególnie w procesie recenzowania), przywiązuje się do wymagań formalnych, czyli czy tekst został sformatowany zgodnie z przyjętymi na Uczelni wytycznymi edytorskimi.
     Komputer jest niezbywalnym instrumentem przy pisaniu pracy dyplomowej. Należy umiejętnie z niego korzystać, wykorzystując większość opcji, które udostępnia.  Pierwszą rzeczą, jaką należy zrobić przed rozpoczęciem pisania pracy jest zdefiniowanie stylów. Działanie to usprawni proces składania tekstu. Po złożeniu każdego z rozdziałów warto go wydrukować, gdyż ostateczna korekta i redakcja tekstu jest możliwa wyłącznie na wydruku. Redakcja to przedostatni etap powstawania pracy dyplomowej – jest rezultatem przemyśleń autora, ale także konsekwencją stosowania przyjętego sposobu formatowania. Redakcję przeprowadza się po to by:
 
  • zobaczyć, czy tekst stanowi spójną całość;
  • spojrzeć nań oczami czytelnika;
  • sprawdzić, czy argumentacja rozwija się logicznie zdanie po zdaniu, akapit po akapicie;
  • sprawdzić poprawność gramatyczną i ortograficzną;
  • poprawić niezręczne i niejasne sformułowania;
  • sprawdzić konsekwencję w: stosowaniu wyróżnień, wielkości liter w nagłówkach i  kroju podstawowym, wygląd cytatów, przypisów, odsyłaczy i numeracji;
  • przyjrzeć się krytycznie tytułom i nagłówkom: czy zachęcają do czytania, czy informują czego dotyczy tekst;
  • ocenić formalny wygląd strony.
      Jak już wspomniano, część redakcji można dokonać czytając tekst na monitorze komputera. Prawdziwa redakcja jest jednak możliwa dopiero po wydruku. Oczywiście powinien to być wydruk maksymalnie zbliżony do końcowego. Szczególnie użyteczne przy wprowadzaniu korekty tekstu są ogólnie przyjęte znaki korektorskie (wpis 7, lipiec 2013), które usprawniają komunikację pomiędzy autorem tekstu, a promotorem.
 
Literatura:
 
Bielc E., Bielc J., Podręcznik pisania prac, Wydawnictwo EJB, Kraków 2007.
Osuchowska B., Poradnik autora, tłumacza i redaktora, Inicjał, Warszawa 2005.
Weiner J., Technika pisania i prezentowania przyrodniczych prac naukowych, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 1996.
Weinstein-Fitzgerald J., Jak pisać, Petit, Warszawa 1996.
Węglińska M., Jak pisać pracę magisterską?, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 1997.


Spis treści – wstawianie i modyfikacja (24)

Spis treści vs lista wielopoziomowa


 Poniżej, krok po kroku pokazujemy jak wstawić i przystosować do własnych potrzeb spis treści (dotyczy edytora Microsoft Word 2010).

     Wstawiania spisu treści uczą w Gimnazjum. Jeżeli jednak rzadko się wykorzystuje tę opcję, wiedza na temat tego jak go wykonać…może umknąć.

     Filarem automatycznego spisu treści są nagłówki. Kwestia przypisywania nagłówków do tytułów rozdziałów i podrozdziałów była już omawiana we wpisie 18, lipiec 2013 na przykładzie szablonu „Normalny” – procedura jest tożsama dla pozostałych styli.
 
     Dla zobrazowania sposobu postępowania przy wstawianiu automatycznego spisu treści wykorzystamy listę wielopoziomową z wpisu 22, lipiec 2013. Wzbogacimy ją o Wstęp, Zakończenie i Bibliografię. Elementom tym przypiszemy „Nagłówek 3”.
 
    W związku z tym, że Microsoft Word na podstawie wcześniej zdefiniowanej listy wielopoziomowej „Nagłówkowi 3” przypisuje kolejny format numeracji (określmy go jako „podpodpodrozdział”, tj. „1.1.1 – screen 1), żeby przypisać go do Wstępu, Zakończenia i Bibliografii (elementów nie uwzględniających formatu liczbowego), musimy go odpowiednio dostosować.
Screen 1. Usuwanie formatu numeracji z nagłówka, krok 1
 
     Nie robimy tego jednak poprzez modyfikowanie samego „Nagłówka 3”. Musimy przenieść się do okna wcześniej zdefiniowanej przez nas listy wielopoziomowej (wpis 22, lipiec 2013). W tym celu, w dokumencie klikamy lewym przyciskiem myszy na format numeracji „ROZDZIAŁ 1” lub „ROZDZIAŁ 2”, tak żeby się podświetlił. Kolejno klikamy prawym przyciskiem myszy i wybieramy opcję „Dopasuj wcięcia listy” – screen 2.
Screen 2. Usuwanie formatu numeracji z nagłówka, krok 2
 
     W oknie dialogowym „Definiowanie nowej listy wielopoziomowej” interesuje nas poziom 3. Przypisujemy styl do poziomu 3 („Nagłówek 3”). Zmieniamy „Format numeracji” (usuwamy „podpodpodrozdział 1.1.1”). Ważnym jest, żeby w sekcji „Położenie” zmienić domyślną pozycję tabulatora. Zaznaczamy „Nie dołączaj” (unikniemy w ten sposób w „Nagłówku 3” automatycznego 10 pkt odstępu od lewego marginesu) - screen 3.
 
Screen 3. Usuwanie formatu numeracji z nagłówka, krok 3

     W rezultacie z „Nagłówka 3” został usunięty format numeracji. Przypisujemy go do Wstępu, Zakończenia i Bibliografii – screen 4.
Screen 4. Usuwanie formatu numeracji z nagłówka, krok 4
 
     Po przypisaniu nagłówków, może pojawić się problem tego rodzaju, że Word zmieni kolejność wyliczeń zdefiniowanego przez nas formatu liczbowego listy wielopoziomowej, mianowicie „ROZDZIAŁ”. W praktyce wygląda to tak, że tytuł „ROZDZIAŁ 1” zmienia się na „ROZDZIAŁ 2”, a ROZDZIAŁ 2” na „ROZDZIAŁ 3” – screen 5.
Screen 5. Usuwanie formatu numeracji z nagłówka, krok 5
 
     Musimy zaktualizować numerację. W tym celu klikamy w dokumencie Word w format numeracji „ROZDZIAŁ 1” (tak, żeby się podświetlił). Operację powtarzamy prawym przyciskiem myszy i wybieramy opcję „Rozpocznij ponownie od 1” – screen 6.
Screen 6. Usuwanie formatu numeracji z nagłówka, krok 6
 
     Po tak dokonanej aktualizacji listy wielopoziomowej możemy przejść do wstawienia SPISU TREŚCI. Zakładka do wstawiania „Spisu treści” zlokalizowany jest w menu  „Odwołania” – screen 7.
Screen 7. Wstawianie spisu treści na podstawie listy wielopoziomowej, krok 1

     Możemy skorzystać z gotowych wzorów – „Tabel automatycznych”. Przykładowy wygląd spisu treści wg szablonu „Tabeli automatycznej 1” prezentuje screen 8 (już po jego sformatowaniu). Spis treści musi stanowić integralną część tekstu. W związku z tym, należy dostosować w nim czcionkę i jej rozmiar, najlepiej poprzez zastosowanie wcześniej zdefiniowanego stylu (patrz wpis 18, lipiec 2013).
Screen 8. Wstawianie spisu treści na podstawie listy wielopoziomowej, krok 2
 
     Sugerujemy dostosowanie wcięć spisu treści. W jego obszarze klikamy prawym przyciskiem myszy i wybieramy opcję „Akapit”. Modyfikujemy "Wcięcia” i „Odstępy” wg własnego uznania – screen 9.
 
Screen 9. Wstawianie spisu treści na podstawie listy wielopoziomowej, krok 3

      Drugą opcją, z której możemy skorzystać przy budowaniu spisu treści jest jego „wstawienie”. Alternatywa ta położona jest na  karcie „Spis treści” w menu „Odwołania” – screen 10.
Screen 10. Wstawianie spisu treści na podstawie listy wielopoziomowej, krok 4
 
     Omawiana komenda jest o tyle ciekawa, że pozwala na większe modyfikacje wg własnych preferencji. Ważne przy wykorzystaniu tej opcji jest sprawdzenie ilości odczytanych przez Microsoft Word poziomów listy wielopoziomowej (ich liczebność powinna być zgodna z ilością wprowadzonych do styli nagłówków) – screen 11.
Screen 11. Wstawianie spisu treści na podstawie listy wielopoziomowej, krok 5
 
     Pole spisu treści aktualizujemy poprzez kliknięcie na nie prawym przyciskiem myszy i wybranie opcji „Aktualizuj pole” – screen 12.
Screen 12. Wstawianie spisu treści na podstawie listy wielopoziomowej, krok 6
 
     Do wyboru mamy dwie możliwości: „Aktualizacja całego spisu treści” (uwaga: wprowadzone formatowanie spisu treści zdezaktualizuje się, jeżeli edytor wykryje w dokumencie zmiany), bądź wyłącznie numerów stron.

Wstawianie podziału sekcji (11)

Zastosowanie podziału sekcji


     Podział sekcji to funkcja, której (jak wynika z Naszych doświadczeń) Studenci unikają jak ognia, co jest dużym błędem, ponieważ znacznie ułatwia pracę z edytorem Word. Wykorzystanie tej opcji pozwala m.in. na:
 
zmianę numeracji stron (m.in. rozpoczęcie numerowania stron od dowolnej strony, usuwania numerów stron na stronach pierwszych nowych rozdziałów, zmianę orientacji numeru strony z pionowej na poziomą…);
 
zmianę szerokości marginesów (co jest ważne w przypadku zmiany orientacji strony z pionowej na poziomą). W sytuacji, gdy praca promocyjna zawiera dużą ilość elementów graficznych, a nie wszystkie tabele, wykresy, schematy, czy rysunki mieszczą się na stronie o orientacji pionowej wskazana jest zmiana orientacji strony. W ten sposób Student nie jest ograniczony szerokością marginesów.

 Poniżej, krok po kroku pokazujemy jak wstawić podział sekcji i umiejętnie z niego korzystać
(dotyczy edytora Microsoft Word 2010).

     Do wstawiania podziału sekcji służy opcja „Znaki podziału” zlokalizowana w menu „Układ strony” - screen 1. Możemy wstawić podział sekcji w ramach tej samej strony („Podział sekcji – ciągły”) lub rozpocząć nową sekcję na następnej stronie („Podział sekcji – następna strona”).
          Screen 1. Lokalizacja opcji podziału strony
 
     Żeby sprawdzić na ile sekcji podzielono dokument oraz na której stronie rozpoczyna się nowa sekcja należy dwukrotnie tupnąć lewym przyciskiem myszy na górny margines dokumentu (obszar „Nagłówka” i „Stopki”) – screen 2.
Screen 2. Sprawdzanie ilości wstawionych podziałów sekcji
 

Usuwanie podziału sekcji

      Opcja do usuwania podziału sekcji jest zlokalizowana w menu „Widok”, a dalej „Wersja robocza” – screen 3.
 Screen 3. Usuwanie podziału sekcji

     Interesujący nas podział sekcji usuwamy poprzez zaznaczenie (od lewej strony/marginesu) wybranego podziału sekcji i usunięcie go backspac’em. Jeżeli jedynie klikniemy na podział sekcji, nie uzyskamy oczekiwanego rezultatu – screen 4. Do pierwotnej wersji dokumentu powracamy dzięki opcji „Układ wydruku”.
Screen 4. Usuwanie podziału sekcji
 

Przykłady wykorzystania opcji podziału sekcji

Numeracja stron w pionie

     Po wstawieniu podziału sekcji możemy dowolnie manipulować numerami stron, tj. decydować, na której ze stron numer ma się pojawić, a na której nie. Przykład zastosowania to pominiecie numeru strony na stronie pierwszej rozdziału 1 pracy promocyjnej i kolejnych rozdziałów. Zanim się to uczyni, należy jednak skorzystać z jeszcze jednej opcji, mianowicie z funkcji zlokalizowanej w menu „Projektowanie”, okienko „Nawigacja”, opcja „Połącz z poprzednim” – screen 5.
 Screen 5. Zastosowanie opcji "Połącz z poprzednim"

     Jeżeli chcemy, żeby dany numer na konkretnej stronie się nie pojawiał, opcja ta musi być odznaczona.
     Celem usunięcia np. numeru strony 3, ustawiamy kursor myszy za numerem strony 3 (obszar "Stopka" – uzyskujemy do niego dostęp poprzez dwukrotne klikniecie w margines dolny dokumentu) i odznaczamy opcję „Połącz z poprzednim”. Bezpiecznym rozwiązaniem jest powtórzenie tej czynności w odniesieniu do strony z numerem 2 i 4 (poprzedzającej i następnej) – screen 6.
Screen 6. Zastosowanie opcji "Połącz z poprzednim"
 
     Teraz możemy bezpiecznie usunąć backspac’em numer strony (w tym przypadku numer 3).

Numeracja stron w poziomie

     Sprawa nieco się komplikuje, gdy zachodzi konieczność ponumerowania stron o różnych orientacjach, tj. pionowej i poziomej.
 
     Załóżmy że stron 1 dokumentu Word to strona pionowa. Strona 2 to strona pozioma. Strona 3 ponownie pionowa. Po zapisaniu tekstem strony 1, wstawiamy podział sekcji i zmieniamy orientację strony z pionowej na poziomą: „Układ strony”, „Marginesy”, „Marginesy niestandardowe”. Ukazuje się okno dialogowe „Ustawienia strony”.  Wybieramy orientację poziomą, „Zastosuj do: Ta sekcja” - screen 7.  
Screen 7. Zmiana orientacji strony z pionowej na poziomą
(uwzględnienie podziału sekcji)
 
      Sprawdzamy podziały sekcji. Do strony 1 o orientacji pionowej powinna zostać przypisana sekcja 1, dla strony 2 o orientacji poziomej sekcja 2 – screen 8.
Screen 8. Sprawdzanie podziału sekcji stron dokumentu o różnych orientacjach
 
      Pojawia się problem lokalizacji numeru strony 2 o orientacji poziomej. Znajduje się on w prawym rogu "Stopki" – screen 9. Niestety, Word nie oferuje opcji automatycznej zmiany numeru strony, tak żeby był on położony w lewy rogu stopki i obrócony o 90°. Można jednak zmienić orientację numeru ręcznie.
Screen 9. Lokalizacja numeru strony dokumentu o orientacji poziomej
 
      Ustawiamy kursor myszy za numerem strony (w tym przypadku drugiej). W obszarze "Stopki" i "Nagłówka"  odznaczamy opcję „Połącz z poprzednim”. Usuwamy numer 2 strony. Przenosimy kursor myszy do lewego obszaru „Stopki” (lewy dolny róg). Korzystamy z opcji „Pole tekstowe”/„Rysuj pole tekstowe” zlokalizowanej w menu „Wstawianie” w oknie dialogowym „Tekst” – screen 10.
Screen 10. Zmiana orientacji numeru strony
(strona o orientacji poziomej)

     Po narysowaniu pola tekstowego, wyrównaniu numeru do środka przenosimy się do zakładki „Formatowanie”, okno dialogowe „Rozmieszczenie”, opcja „Obróć”, a konkretnie „Obróć w prawo o 90°” – screen 11.
Screen 11. Obracanie numeru strony
(orientacja pozioma strony)
 
     Ostatnim krokiem jest zmiana obramowania pola tekstowego. W tym celu klikamy prawym przyciskiem myszy na pole tekstowe z obróconym numerem strony, wybieramy polecenie „Formatuj kształt”, „Kolory linii” i zaznaczamy „Brak linii” – screen 12.
Screen 12. Ostateczne formatowanie numeru strony
 

Zmiana szerokości marginesów w stronach o odmiennych orientacjach

     Załóżmy, że pierwsza strona naszego dokumentu ma orientację pionową, natomiast druga orientację poziomą. Dzielimy dokument na sekcje, tj. do strony pierwszej przypisujemy sekcję 1, do strony drugiej sekcję drugą (problem ten już omawiano w niniejszym wpisie, screen 8).

     W stronie o orientacji pionowej (pierwszej) margines na oprawę to margines lewy o szerokości załóżmy 3,5 cm. W stronie o orientacji poziomej (drugiej) margines na oprawę to nagłówek – screen 13.
Screen 13. Zmiana szerokości marginesów (orientacja pozioma strony)
 
     Żeby zmienić szerokość marginesów strony drugiej (o orientacji poziomej) ustawiamy kursor myszy w obszarze nagłówka strony 2 i przechodzimy do opcji: „Układ strony”, „Marginesy”, „Marginesy niestandardowe”. Ukazuje się okno dialogowe „Ustawienia strony”.  Zmieniamy szerokość marginesu górnego na 3,5 cm, zaznaczamy opcję „Zastosuj do”/”Zastosuj do zaznaczonych sekcji” – screen 14.
Screen 14. Zmiana szerokości marginesów (orientacja pozioma strony)